De Fair, Green and Global Alliance (FGG), bestaande uit zes Nederlandse maatschappelijke organisaties verbonden met honderden partnerorganisaties in zuidelijke landen, heeft minister Ploumen van Handel en Hulp deze week aangespoord haar beide beleidsterreinen zinvol met elkaar te gaan verbinden.

De sleutel voor duurzame en rechtvaardige ontwikkeling ligt volgens de FGG in een aantal stevige stappen van de minister op het gebied van buitenlandse handel en investeringen. Daarin zouden duidelijke sociale- en milieuvoorwaarden moeten worden opgenomen.

Deze voorwaarden voorkomen dat het Nederlandse en Europese handels- en investeringsbeleid haaks komen te staan op de ontwikkelingsdoelen in landen waarmee we samenwerken.

Eerlijke handel en investeringen
De FGG heeft haar beleidsadvies met de titel ‘Balanceren met Handel en Hulp’ (pdf) in een gesprek aangeboden aan minister Ploumen. Speerpunten van de FGG zijn eerlijke handels- en investeringsrelaties tussen landen. Daarbij past een totaalvisie op de voor- en nadelen van globalisering, en het besef dat echte internationale samenwerking bevordert dat iedereen bij welvaart en welzijn wordt betrokken.

De FGG vindt dat bij buitenlandse activiteiten van bedrijven ook sociale en ecologische effecten een doorslaggevende rol moeten spelen. Alleen dan is er sprake van een eerlijke en gelijkwaardige relatie met zich ontwikkelende landen.

Mensenrechten en milieu
Daniëlle Hirsch van Both ENDS, een van de FGG-leden: “De vraag is: dragen het huidige internationale handelssysteem en het Nederlandse beleid op dat terrein bij aan verduurzaming en herverdeling van rijkdom. Het antwoord daarop is een volmondig nee. Als minister Ploumen haar handels- en investeringsbeleid verbindt met verantwoordelijkheid op het gebied van mensenrechten en milieu en het laat bijdragen aan eerlijke welvaartsgroei voor iedereen in zich ontwikkelende landen dan zijn wij, en zeker ook onze zuidelijke partners, daar zeer tevreden mee.

Het huidige vrijhandelsmodel beperkt de beleidsvrijheid van regeringen in zich ontwikkelende landen enorm. Ze kunnen geen zaken regelen die bij ons doodnormaal zijn. Denk aan een sociaal stelsel, lonen, arbeidsnormen en arbeidszekerheid, zorgsystemen, milieuwetgeving en consumentenbescherming.”

De FGG Alliance ziet daarom graag dat minister Ploumen een beter handelssysteem bevordert en maatregelen neemt op de volgende terreinen:

1. Democratisering, inclusief betrokkenheid van vakbonden, vrouwenorganisaties, milieugroepen en lokale gemeenschappen in onderhandelingen over handels- en investeringsverdragen.

2. Herziening van beschermende investeringsovereenkomsten met zich ontwikkelende landen (IBOs). Hierin dienen verplichtingen voor bedrijven te worden opgenomen, zoals zich houden aan de OECD Richtlijnen. IBO’s moeten de mogelijkheden voor bedrijven om op basis van handelsafspraken zich ontwikkelende landen voor een tribunaal te dagen als ze nieuw duurzaamheidsbeleid invoeren, sterk beperken.

3. Bevorderen dat bindende sociale en milieuclausules worden opgenomen in handelsverdragen en investeringsbeschermingsverdragen van de Europese Unie.

4. Een Accountability Fund dat de signalerings- en waakhondfunctie van maatschappelijke organisaties veilig stelt. Met voldoende checks & balances voorkomen dat overheidsgeld betrokken raakt bij projecten van bedrijven in zich ontwikkelende landen waarbij mensenrechten worden geschonden.

Beleidscoherentie in rijke landen is de sleutel voor duurzame en rechtvaardige ontwikkeling. Om handel en hulp elkaar daadwerkelijk te laten versterken, zal de minister de komende vier jaar voortdurend bezig zijn met een balancing act.