Vrouwen in een van de armste buurten van Nova Iguaçu, een stad 40 kilometer ten noorden van Rio de Janeiro, hoeven geen groenten meer te kopen. Ze verbouwen nu hun zelf biologische groenten, een trend in Brazilië.

Het land is hier veel minder vruchtbaar dan in de heuvelachtige staat Rio de Janeiro, de toevoerhaven van de markten in de stad. En soms is de temperatuur te hoog, waardoor groenten minder goed groeien of kwetsbaarder worden voor ziekten. Maar de vrouwen in de wijk Parque Genesiano da Luz in Nova Iguaçu zijn er trots op dat ze hun eigen eten verbouwen.

Groenten die ze overhouden – ongeveer 70 procent – worden verkocht via de coöperatie Univerde. Daar zijn 22 gezinnen lid van. Ze geven 5 procent van wat ze verdienen terug aan de coöperatie, om die in stand te houden.

De vrouwen produceren hun voedsel individueel, maar al het andere, inclusief de verkoop van groenten, wordt collectief gedaan.

“Het is geweldig om elke dag verse groente mee naar huis te kunnen nemen voor je kinderen”, zegt Joyce da Silva, een van de leden van de coöperatie. “We hoeven buiten het seizoen niet eens bij te kopen. Dat doen we ook liever niet, want op conventionele producten zit gif. Dat wil ik niet meer eten.”

Financieel onafhankelijk
De tuinen, die elk ongeveer 1000 vierkante meter zijn, liggen op plaatsen die voorheen niet gebruikt werden. Het Stedelijke Landbouwprogramma, dat de vrouwen ondersteunt, werd in 1999 opgezet en in 2011 uitgebreid naar peri-urbane gebieden door de niet-gouvernementele organisatie AS-PTA. Het programma is erop gericht om de inkomens van arme gezinnen die aan de rand van steden wonen, te verbeteren.

Het meeste voedsel dat in de steden geconsumeerd wordt, komt van ver. Dat betekent dat er hoge transportkosten mee gemoeid zijn, zegt Marcio Mattos de Mendonça, de coördinator van het programma. “Mensen die aan de rand van steden wonen, hebben vers voedsel nodig uit hun eigen omgeving”, zegt hij.

Toen de financiering opdroogde, stopten meer dan vijftig gezinnen door geldgebrek met het tuinieren. Een groep vrouwen besloot echter door te gaan, ook al hadden ze op dat moment niet het benodigde geld en de benodigde middelen.

“Voordat ik me aansloot bij de coöperatie, paste ik alleen thuis op de kinderen”, zegt Da Silva. “Nu ben ik financieel onafhankelijk. En mijn gezin is gezond. Onze levensomstandigheden zijn ook verbeterd. We zijn er in alle opzichten beter van geworden.”

Fabiana Frayssinet